Rola układu nerwowego w zdrowieniu z traumy
Somatic Experiencing™ - dowiedz się więcej
Trauma to doświadczenie, które pozostawia ślad nie tylko w naszej psychice, ale także w ciele. Jednym z kluczowych elementów, które odgrywają rolę w procesie zdrowienia, jest układ nerwowy. To właśnie on odpowiada za reakcje na stres, regulację emocji i przywracanie równowagi po trudnych doświadczeniach.
Zrozumienie, jak działa układ nerwowy, może pomóc nam lepiej zrozumieć, dlaczego niektóre metody terapii, takie jak Somatic Experiencing®, są tak skuteczne w pracy z traumą.
Układ nerwowy a reakcja na stres
Gdy doświadczamy sytuacji zagrażającej, nasz układ nerwowy uruchamia mechanizmy obronne, znane jako reakcja „walki, ucieczki lub zamrożenia”. Ta reakcja jest naturalna i ma na celu ochronę naszego życia. Jednak w przypadku traumy, zwłaszcza gdy doświadczenie jest przytłaczające, układ nerwowy może „utknąć” w jednym z tych stanów. Dr Peter Levine, twórca metody Somatic Experiencing®, zwraca uwagę, że niedokończone reakcje obronne mogą prowadzić do długotrwałego napięcia w ciele i zaburzeń emocjonalnych.
Levine w swojej książce „Obudźcie tygrysa. Leczenie traumy” (1997) opisuje, jak trauma wpływa na układ nerwowy:
„Gdy reakcja na stres nie może zostać dokończona, energia związana z tym doświadczeniem pozostaje uwięziona w ciele. To właśnie ta energia powoduje objawy traumy, takie jak lęk, bezsenność czy chroniczne napięcie.”
Poliwagalna teoria Stephena Porgesa
Aby lepiej zrozumieć, jak układ nerwowy wpływa na nasze reakcje emocjonalne, warto przyjrzeć się poliwagalnej teorii Stephena Porgesa. Porges, amerykański psycholog i badacz, wyjaśnia, że nasz układ nerwowy składa się z kilku „obwodów”, które odpowiadają za różne stany emocjonalne i fizyczne.
Według Porgesa, nerw błędny odgrywa kluczową rolę w regulacji naszego samopoczucia. W sytuacjach bezpiecznych aktywuje się przedni nerw błędny, który pomaga nam czuć się spokojnie i nawiązywać relacje z innymi. Jednak w sytuacjach zagrożenia dominuje tylny nerw błędny, który może wywołać reakcję zamrożenia lub dysocjacji. Porges w swojej książce „The Polyvagal Theory” (2011) podkreśla:
„Zdrowienie z traumy wymaga przywrócenia zdolności do przełączania się między różnymi stanami układu nerwowego. To właśnie umożliwia nam odzyskanie poczucia bezpieczeństwa.”
Rola ciała w procesie zdrowienia
Wiele badań potwierdza, że trauma nie jest przechowywana wyłącznie w umyśle, ale także w ciele. Dr Bessel van der Kolk, autor bestsellera „Strach ucieleśniony” (2014), zwraca uwagę, że ciało pamięta traumatyczne doświadczenia, nawet jeśli umysł próbuje je wypierać. Van der Kolk pisze:
„Trauma zmienia sposób, w jaki nasze ciało reaguje na świat. Aby odzyskać równowagę, musimy pracować nie tylko z umysłem, ale także z ciałem.”
Metody takie jak Somatic Experiencing® opierają się na tej wiedzy, pomagając klientom stopniowo uwalniać napięcie zgromadzone w ciele. Poprzez delikatną pracę z odczuciami fizycznymi, emocjami i reakcjami układu nerwowego, terapia ta wspiera naturalne procesy samoregulacji.
Neuroplastyczność
Neuroplastyczność, czyli zdolność mózgu do tworzenia nowych połączeń nerwowych, oznacza, że nawet po trudnych doświadczeniach możemy odzyskać równowagę. Dr Dan Siegel, psychiatra i autor książki „The Developing Mind” (1999), podkreśla, że bezpieczne relacje i wsparcie terapeutyczne mogą stymulować procesy naprawcze w układzie nerwowym.
„Kiedy czujemy się bezpiecznie, nasz układ nerwowy może przełączyć się z trybu przetrwania na tryb regeneracji. To właśnie wtedy zaczyna się prawdziwe zdrowienie.”
Podsumowanie
Układ nerwowy odgrywa kluczową rolę w procesie zdrowienia z traumy. Dzięki zrozumieniu, jak działa, możemy lepiej wspierać siebie i innych w radzeniu sobie z trudnymi doświadczeniami. Metody takie jak Somatic Experiencing®, oparte na wiedzy naukowej i pracy z ciałem, oferują skuteczne narzędzia do przywracania równowagi emocjonalnej i fizycznej.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak układ nerwowy wpływa na Twoje samopoczucie, lub szukasz wsparcia w radzeniu sobie z traumą, zapraszam do kontaktu. Razem możemy znaleźć sposób, abyś mógł/mogła poczuć się znów sobą.